Trabzon'daki İlk Spor Kulüplerinin Tarihçeleri
TRABZON’DAKİ İLK AMATÖR SPOR KULÜPLERİNİN TARİHÇELERİ ve FAALİYETLERİ
TRABZON’DA İLK SPOR KULÜPLERİ
Trabzon’da ilk spor kulübünün kurulması 1913 yılına denk gelir. 1922 yılı basım, Türkiye’nin ilk futbol kitaplarından olan “Asosyeşin Futbol” adlı kitaba göre 1329 (1913) Trabzon’da “İdman Yurdu” adıyla bir kulüp kuruldu. Bu kulübün 30 kadar üyesi olup forması kırmızı-beyazdı. Bu tarihlerde Trabzon ve civar illerde henüz spor kulübü kurulmadığı için bu kulüp ilk müsabakasını Rumlarla yapmış ve 2-0 kazanmıştır. Ancak 1330 (1914) sonlarında seferberlik ilanı üzerine kulüp üyelerinin çoğu silah altına alındığından kulüp faaliyetlerini sona erdirmek zorunda kalmıştır.
1336 (1920)’da Trabzon’daki askeri tümende bulunan bazı subaylar ve mektepliler arasında futbol müsabakaları yeniden başladı. 20 Ekim 1920’de Trabzon İdman Ocağı, 17 Şubat 1921’de Muallim ve Muallimler İdman Grubu kuruldu. Trabzon’da İdman Ocağı - İdman Grubu mücadelesi bu yıllarda başlayıp Trabzon’da futbolun gelişmesine ön ayak olmuştur. Daha sonra Trabzon İdman Ocağı, İdman Grubu ve yeni kurulan Darülmuallimin ile Sanayi Mektebi takımlarının iştiraki ile “Trabzon Türk İdman Birliği” kuruldu. Bu birlik ilk kez Trabzon’da kulüpler arası futbol müsabakaları düzenlendi. 1921-1922 yılları arasında Trabzon Futbol Şampiyonasına katılan futbol kulüpleri şunlardır:
İdman Grubu
Darülmuallimin
İdman Ocağı
Sultani İdman Birliği
Vahdettin Numune Mektebi
Öte yandan Trabzon’da düzenlenen futbol müsabakalarında o dönemlerde profesyonel futbol takımları olmadığı için amatör takımlar arasında yapılan müsabakalarda Trabzon Amatör Ligi Şampiyonları şunlardır:
1922 - İdman Ocağı
1923 - İdman Ocağı
1923-1924 Lise İdman Yurdu
1924-1925 Lise İdman Yurdu
1925-1926 İdman Ocağı
1926-1927 Lise İdman Yurdu
1927-1928 Öğretmen Okulu
1928-1929 Ticaret Lisesi
1929-1930 İdman Ocağı
1930-1931 İdman Ocağı
1931-1932 İdman Ocağı
1932-1933 İdman Ocağı
1933-1934 İdman Ocağı
1934-1935 İdman Gücü
1935-1936 İdman Gücü
1936-1937 İdman Gücü
1937-1938 İdman Gücü
1938-1939 İdman Gücü
1939-1940 İdman Gücü
Trabzon basınına bakıldığında Halk Gazetesi’nin 12.6.1923 tarihli sayısında İdman Grubu Spor Kulübü ile ilgili haberi vardır.
Bir başka haberde Halk Gazetesi 7 Temmuz 1923 tarihli sayısında “Trabzon Gençlerbirliği Kuruldu” haberi şöyledir:
“Memleket gençlerinin milli ve içtimai birliğini temin için toplanan Gençlerbirliği, çarşamba günü parlak ve muhteşem bir merasimle açılmıştır. Açılış mülki, askeri, adli erkan ile şehrin ileri gelenleri ve ecnebi temsilcilerini hazır bulunduğu bu açılışta muhterem İbrahim Cudi Efendi Hazretleri kulübün kapısı önünde bir dua okumuş ve sabık Trabzon Valisi Hamit Bey kurdeleyi keserek içeri girmiştir.
Kulüp Reisi Dr. Mehmet Hadi Bey yaptığı konuşmada özetle şunları söylemiştir. “Trabzon gençliğinin milli, içtimai mahfeli olan Gençlerbirliği Kulübü huzurlarınızda açılmıştır” diyerek bilahare hazırlanan büfede misafirler ağırlanmış, kulüp reisi ihtisaslarını hatıra defterine yazmış ve gençlere veda ederek kulüpten ayrılmıştır.”
Türkiye’de kurulan ilk spor teşkilatı Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakıdır. Bunun kısa adı TİCİ’dir. TİCİ 22 Mayıs 1922’de kurulmuştur. Kurulan bu ittifak 269 maddelik ilk nizamnamesini kabul ettikten sonra 1923 yılında yaptığı kongre ile Türkiye’deki ilk spor teşkilat nizamnamesini yürürlüğe koymuştur.
TİCİ’nin kuruluşunda İstanbul, İzmir ve Trabzon Gruplarının katılımı rol oynamıştır.
Öte yandan Trabzon’un sporda bir başarısı da Sovyetler Birliği’nden davet edilen Kafkas Karması idi. Bu karmada o devrin ünlü futbolcusu Ciciko’da bulunmakta idi. Kafkas Karması ile Trabzon Lisesi’nin yaptığı müsabaka Lise’nin 7-1 yenilgisi ile sonuçlanmıştı. İkinci maçta ise Trabzon Lisesi ve İdman Ocağı Karması ile Kafkas Karması’nın yaptığı karşılaşmayı bu kez Kafkas Karması 2-1 kaybetti. Bu karşılaşmalar dışında jimnastik alanında Kafkas Karması’nın kız ve erkek takımlarının gösterileri büyük ilgi uyandırmıştır.
Bir başka gazete haberine baktığımızda ilginç bir başlık gözümüze çarpar. 12 Haziran 1923, Halk Gazetesi “M. Kemal Atatürk, Trabzon İdman Grubu Spor Kulübü’nün Fahri Başkanı oldu.
İdman Grubu İdman heveskarlarından gençlerin kurduğu Trabzon İdman Grubu azaları, Gazi Mustafa Kemal Paşa hazretlerine keşide ettikleri telgrafta kulüplerinin Fahri Reisliğini kabul buyurmalarını istirham etmişlerdi.
Gazi Hazretlerinden gelen cevabi telgrafta kulübün Fahri Reisliğini kabul buyurduklarını bildirmiştir.”
1927 YILINA GÖRE TRABZON’DAKİ KULÜPLER
Daha önce kuruluşundan bahsedilen TİCİ (Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı)’nin İstanbul ve İzmir’den sonra Trabzon Grubunu’nda önemli rolü vardır. 1922’de kurulan TİCİ’nin denetiminde 1927’de Bölge Mıntıkası kurulur. Bu bölge mıntıkasının rengi vişne çürüğü olarak tespit edilir. Bu tarihte TİCİ’ye bağlı olarak Trabzon’da şu kulüpler bulunmaktadır:
İdman Ocağı
İdman Grubu
Necmiati Spor Kulübü
İdman Sebat Yurdu
Lise İdman Yurdu
Altınışık İdman Yurdu
İdman Gücü
Trabzon Mıntıkasının bölge rengi 15 Kasım 1941 tarih ve 7/71 sayılı Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü talimatnamesine göre bölgelerin yapacakları temsili müsabakalarda kullanacakları renk, umum müdürlükçe Turuncu rengi olarak tescil edilmiş olup ancak 24 Kasım 1942’den sonra yürürlüğe girmiştir.
Trabzon’daki spor kulüplerinin 1927’ye kadar ki genel durumunu gözden geçirdikten sonra Trabzon’da kurulan ilk spor kulüpleri ile ilgili ayrıntılı bilgileri kulüp olarak şöyledir:
TRABZON İDMAN OCAĞI
20 Ocak 1921 tarihinde Burhanettin Kahyaoğlu, Hıfzırahman Raşit Öymen, Tevfik Yunusoğlu, Kemal Özsubaşı, Ali Yusufoğlu, Sami Bey ve Münir Pertev Subaşı tarafından kurulmuş olup daha sonra sekizinci isim olarak Mehmet Rıza Kuğu katılmıştır. 1921-1922 yılı Trabzon birinci ve ikincisi olarak bu kulüp daha sonra çeşitli aralıklarla 8 kez Trabzon birincisi olmuştur.
Trabzon İdman Ocağı, amatör takım olarak 1958-1959 sezonunda Türkiye Amatör Futbol Şampiyonasında Türkiye ikincisi, 1960-1961 ve 1961-1962 sezonlarında Türkiye Amatör Şampiyonasında Türkiye dördüncüsü olduktan sonra 1957-1958 sezonu ile 1963-1964 ve 1965-1966 sezonlarında Türkiye Amatör takımlar Futbol Şampiyonu olmuştur. 1966-1967 yılında aynı kupada Türkiye üçüncüsü olmuş, 1966 yılında da Başbakanlık Kupası finalinde Eskişehirspor’a 1-0 yenilerek kupayı Eskişehirspor’a kaptırmıştır.
En büyük başarıyı, 1964-1965 sezonunda gösteren Trabzon İdman Ocağı bir önceki yıl Türkiye Amatör Şampiyonası şampiyonu olarak Türkiye kupasına katıldı. Bu kupada ilk maçta Sarıyer’i 1-0 yenerek tur atlamış, daha sonraki rakibi Beşiktaş ile ilk maçta 0-0 berabere kalıp ikinci maçta 1-1 berabere kalarak Beşiktaş’ı kupadan eledi. 4. Kademede ise Ankara Demirspor ile yaptığı ilk maçı berabere bitirip, ikinci maçta 1-0 yenilerek elendi.
Trabzon İdman Ocağı kuruluş yıllarında, aynı dönemdeki diğer kulüpler gibi futbolun dışında sosyal faaliyetlerle de uğraşıyordu. Bunlardan en önemlisi “Trabzon İdman Ocağı Neşriyatı: 1” ibaresiyle kulübün yayınladığı kitaptır. Bu kitabın adı “Asosyeşin Futbol” ve yazarı Trabzon İdman Ocağı, Kaptanı Kuğuzade Süleyman Rıza’dır. Kitabın özelliği Türkiye’de futbol ile ilgili yazılan ilk üç kitaptan biri olmasıdır. Kitap Trabzon’da Şirasi Matbaası’nda 1338 (1922)’de basılmıştır.
Trabzon İdman Ocağı’nın bir de temsil kolu vardı. Bu temsil kolu 1922’den 1944’e değin şu oyunları sahneler:
22 Ocak 1922: “Sultan Osman’ın mezarında”
20 Ocak 1935: Adı saptanamayan bir temsil
9 Şubat 1936: “Kürsüden Uzakta” (Baha Düder), “Şeriye Mahkemesi” (İbnürrefik M. Nuri Sekizinci)
19 Nisan 1936: “Gömdüğüm O Cihan” (Mücteba Or)
“Bir Cesaret Rekoru” (Baha Düder)
11 Ocak 1937: Adı saptanamayan bir temsil
19 Mayıs 1939: “Ana”
20 Mayıs 1944: “Gömdüğüm O Cihan” (Mücteba Or)
“İnsan Sarrafı” (Mehmet Ali Çamlıca)
Öte yandan 1939 yılı itibarıyla İdman Ocağı Kulübünün bahçesinde güzel bir tenis kortu vardı. Orada hem Trabzonlular, hem de konsolosluk mensupları tenis oynardı.
SEBAT GENÇLİK
Trabzon’da Trabzonspor’dan sonra Profesyonel olan ikinci takımdır. İlk kuruluşu olarak bazı kaynaklarda 1922, bazı kaynaklarda 1923 yılında kurulduğu belirtilir. Kurucuları arasında Cemal Azmi Tellioğlu, Zekeriya Kaynar, Osman Yardımoğlu, Seyfettin Kanoğlu, Celil Kazancıoğlu, Mehmet Serdarlı gösterilmektedir.
Sebat Gençlik’in kayıtlarında geçen resmi kuruluşu 19.2.1945’tir. Bu tarihte Sebatspor adıyla kurulan Sebat Gençlik 1967-68 sezonunda Türkiye Amatör Takımlar şampiyonasında Türkiye ikincisi oldu. 1968-1969 sezonunda Türkiye Amatör Takımlar şampiyonu olduktan sonra 3. Lige terfi etti. 1977-1978 sezonunda ise Türkiye 3. ligi Beyaz Grup Şampiyonu olarak 2. Lige terfi etti. 1990-1991 sezonunda Türkiye 2. Liginde başarısız olarak tekrar Türkiye 3. Ligine düştü. 1991-1992 sezonunda 3. Lig şampiyonu olarak tekrar 2. lige çıktıysa da başarılı olamayıp 1992-1993 sezonunda 2. Lige veda etmiştir.
GENÇLER BİRLİĞİ KULÜBÜ
Halk Gazetesi 7 Temmuz 1923 sayısında
Memleket gençlerinin milli ve içtimai birliğini temin için toplanan Gençlerbirliği, çarşamba günü parlak ve muhteşem bir merasimle açılmıştır.
Açılış mülki, askeri, adli erkan ile şehrin ileri gelenleri ve ecnebi temsilcilerinin hazır bulunduğu bu açılışta muhterem İbrahim Cudi Efendi Hazretleri kulübün kapısı önünde bir dua okumuş ve sabık Trabzon Valisi Hamit Bey kurdeleyi keserek içeriye salona girilmiş.
Kulübün reisi Dr. Mehmet Hadi Bey yaptığı açılış konuşmasında özetle şunları söylemiştir: Trabzon gençliğinin milli içtimai mahfeli olan Gençlerbirliği Kulübü huzurlarınızda açılmıştır, bilahare hazırlanan büfede misafirler ağırlanmış, kulüp reisi ihtisaslarını hatıra defterine yazmış ve gençlere veda ederek kulüpten ayrılmıştır.
Gençlerbirliği 4 Temmuz 1923 tarihinde kurulmuş olup, kurucuları arasında şu isimler bulunmaktadır.
Hatipzade Kemal (Hukukçu, Trabzon Zafer Gazetesi Sahibi)
Eşat Ömer Eyyubi (Şair, Kahkaha ve Mihrak adlı mizah dergilerini çıkarmıştır)
Serdarzade Şükrü
Hacı Yakupzade İbrahim
Pulathanelizade Celal (1930 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası Traber Başkanı)
Osmanpaşazade Hakkı
Dr. Hadi Bey
Gençler Birliği Temsil Kolu 17 Aralık 1923 tarihinde gazete düşmanı adlı bir oyun sahneler.
Gençler Birliği Sosyal faaliyetler alanında 15 günde bir yayımlanan “Akın” adlı mecmuayı 1 Nisan 1932’den itibaren yayımlar. 1 Haziran 1933’e kadar bu mecmuadan 26 sayı çıkar. Bu mecmua, abonelerine “Akın Geceleri” adıyla üç gece düzenler.
Gençler mahfilini oluşturan Gençler Birliği sosyal etkinliklerde bulunan, sanat ve kültürü asıl uğraş olarak programına alan bu kulüptü. 1930’da Gençler Mahfili adını alır. 1932 yılında Akın Dergisini çıkarmaya başlayan kulüp, derginin çıkışının 1. ayında İbrahim Grubu ile birleşerek Gençler Grubu adını alır. Kulübün 1934’teki adı ise Enginler Yurdu olur.
İDMAN GRUBU SPOR KULÜBÜ
İdman Grubu ile ilgili orijinal bir gazete habere şöyledir:
Halk Gazetesi 12 Haziran 1923
İdman Grubu, İdman heveskarlarından gençlerin kurduğu Trabzon İdman Grubu azaları Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine keşide ettikleri telgrafta kulüplerinin Fahri Reisliğini kabul buyurmalarını istirham etmişlerdi.
Gazi Hazretlerinden gelen cevabı telgrafta kulübün Fahri Reisliğini kabul buyurduklarını bildirmiştir.
TRABZON YALI KULÜBÜ
1- Halit Bey - Ticaret Mektebi Müdürü
2- Şahap Muallimi
3- Kuğulu Mehmet Rıza
4- Hakkı Mahir
5- Pulathaneli Lütfü
6- Numan Sabit Beyler tarafından kurulmuştur.
Bu kulübün Trabzon ile ilgili birincilik dereceleri olmadığı için adına kaynaklarda pek rastlanmamaktadır. 1982 yılında kurulduğu sanılan bu kulübün varlığı 35-40 yıldan fazla devam etmiş, Trabzonspor’un kurulmasına katkısı olmuştur.
NECMİATİ SPOR KULÜBÜ
Trabzon’un en eski ve en köklü spor kulüplerinden olan Necmiati Spor Kulübü 1923 yılının başlangıcında kurulmuştur. Kulüple ilgili ilk resmi bilgiler şöyledir:
1-) Derneğin adı : Necmiati Spor Kulübü Derneği
2-) Derneğin Merkezi : Trabzon’dadır. Adresi: Uzun Sokak No. 46/4
3-) Derneğin Şubesi : Yoktur
4-) Derneğin Rengi : Sarı-Lacivert
5-) Derneğin Kuruluş Tarihi : 1 Ocak 1923
Madde 10- DERNEĞİN KURUCULARI
1- Yusuf Ziya Gümüşhane 1903 (1319) Eski milletvekili
2- Hadi Başman Trabzon 1905 (1321) Tüccar
3- Agah Erdemli Trabzon 1904 (1320) Borsa Katibi
4- Sırrı Altmışdört Trabzon 1905 (1321) Tüccar
5- Avni Keleş Sürmene 1889 (1305) Müteahhit
6- İhsan Dursun Trabzon 1904 (1320) Tüccar
7- Süleyman Koçman Trabzon 1903 (1319) Tüccar
8- Hami Başman Trabzon 1904 (1320) Tüccar
9- Ahmet İpekçi Trabzon 1900 (1316) Tüccar
10- Sami Kalkeralp Trabzon 1904 (1320) Memur
11- Osman Cudi Gürsoy Trabzon 1899 (1315) Memur
12- Selahattin Arıman Trabzon 1904 (1320) Fındık Eksperi
Trabzon 1990 adlı kitapta bu kulübün kuruluş tarihi 14 Mart 1923 olarak gösterilir.
Necmiati Kulübü Kanunisi 1928’de NECMİATİ adıyla bir yayın organı çıkarır. Ayrıca sosyal faaliyetler alanında sahnelenen oyunlar şunlardır:
8 Kasım 1941: Kanun Adamı (Vedat Örfi Bengü)
Tavsiye Mektupları (Mavrey’den uyarlama)
14 Mart 1942: Bir Damla Yaş (Mücteba Or)
Yirmibirinci Asırda (Mücteba Or)
1 Şubat 1946: Köroğlu (Muharrem Gürses)
İDMAN GÜCÜ
Kuruluş: 1 Ocak 1925
Kurucular: Numanzade Halis
Melekzade Mehmet Emin
Şıranlızade Ragıp
Kurtzade Mustafa Kamil
Çerkez Mehmet Efendi Mahdumu Bilal
İdman Gücü Temsil Kolu Üyeleri:
Muzaffer Korlu
Yusuf Sezgin
Mehmet Aykanat
Muhittin Kösemen
Abdullah Atlan
Cemal Rıza Osmanpaşaoğlu’dur.
İdman Gücü Temsil kolunun sahnelediği oyunlardan tespit edilebilenler şöyledir:
1930: Baykuş (Halit Fahri Ozansoy)
10 Şubat 1935: Hasbahçe (Mahmut Yesari)
10 Ocak 1936: İstiklal (Reşat Nuri Güntekin)
1938: Baykuş (Halit Fahri Ozansoy)
1940: O Kadın (A. Bissan)
28 Şubat 1942: O Kadın (A. Bissan)
10 Şubat 1945: Vicdanların Emri
Trabzon’da kurulan en eski kulüplerden olan İdman Gücü, kendinden önce kurulan İdman Ocağı kulübü ile büyük rekabet havası gerçekleştirmiştir. İlk yıllarda İdman Ocağı’nın üstünlüğü 1934’e kadar sürer. Bu tarihten sonra İdman Gücü, Trabzon futboluna ağırlığını koyarak uzun yıllar Trabzon’da Kulüpler arası şampiyonalarda birinci olur. 1940’dan sonra denge sağlanır. İdman Gücü, İdman Yurdu, İdman Ocağı çekişmesi bazen biri, bazen diğerinin üstünlüğü ile sonuçlanır. Bu durum 1966’ya kadar sürer. Bu tarihte Trabzonspor kulübünün kurulabilmesi için bu üç güzide kulübün bir araya gelmesi, birleşmesi istenir. Ancak anlaşma sağlanamaz. Sonuçta Trabzon İdman Yurdu, Yalıspor ve Martıspor birleşip Trabzonspor’u kurarlar. Bundan sonra İdman Gücü amatör takım olarak varlığını sürdürür.
BİRLİKSPOR - TRABZONSPOR
Trabzon’da kurulan en eski kulüplerden biri olan Birlikspor, bir spor kulübü olmasına rağmen sporda herhangi bir başarısı olmamıştır. Futbolda sıradan bir amatör kulüp özelliğini korumasına rağmen asıl başarısını kültürel alandaki etkinliklerinde göstermiştir.
1926 yılında kurulduğu belirtilen Birlikspor’un “Çalıkuşu” dergisindeki bir habere göre, başlangıç görevini başlangıçta Dr. İbrahim Okman’ın yaptığı gösterilir.
Birlikspor’da diğer kulüpler gibi bir yönüyle sanatsal etkinlikleri gerçekleştirir. Kurduğu Temsil koluyla pek çok oyunlar sahneye koyar. Bu oyunlar şöyledir:
20 Eylül 1934: Yarasalar (Mahmut Yesari)
Makasçılar (J. Sartene)
1934: Mezarda Işık
1934: Kızıl Çağlayan (Nihat Sami Banarlı)
Kulüp, 1934 yılından sonra Trabzonspor adını alır. Bu ad altında kültürel etkinlikler sürdürülür. Sahneye koyduğu oyunlardan bazıları şöyledir:
30 Mart 1936: Bir Azizlik (E. Gluck)
13 Haziran 1936: Tavsiye Mektupları (Maurry)
17 Ocak 1937: Hasbahçe (Mahmut Yesari)
12 Şubat 1937: Bekir’in Rüyası
Çapanoğlu (Cemil Cahit Cem)
4 Nisan 1937: Yağ Kandili (Mücteba Or)
Mektep Arkadaşı (Mahmut Yesari)
22 Mayıs 1937: Gömdüğüm O Cihan (Mücteba Or)
1 Ocak 1938: Kızıl Çağlayan (Nihat Sami Banarlı)
11 Mart 1938: Gömdüğüm O Cihan (Mücteba Or)
3 Eylül 1938: Yarım Osman
14 Mart 1942: Bir Damla Yaş (Mücteba Or)
Yirmibirinci Asırda (Mücteba Or)
Birlikspor Kulübü oyuncuları arasında 17 Kasım 1933 tarihli fotoğrafta görülen şu oyuncular vardı. Yusuf Sezgin, Mehmet Aykanat, Futbolcu Naci, Muhittin Kösemen, Mustafa Hamarat, Hacızade Mustafa, Arslan Ataman, Murat Ateş.
1942 yılından sonraki kısa zaman birimi içinde II. Dünya Savaşı’nın etkisiyle Trabzonspor dağılmış, daha sonra da diğer kulüpler gibi toparlanamayarak kapanmıştır.
DOĞAN GENÇLİK
Doğan Gençlik Kulübü 11 Mayıs 1938 tarihinde kuruldu. Kurucular Kurulu Şunlardır:
Mustafa Seymen
Murat Çanakçı
Fethi Bey
İhsan Bey
Cahit Aktağ
Hasan Sağlam
Bahattin Yormalı
İsmail Kemarkaya
Doğan Gençlik Kulübü spor faaliyetlerinin yanı sıra tiyatro alanındaki aşağıdaki oyunları sahneye koymuştur:
1940: Kızıl Çağlayan (Nihat Sami Banarlı)
1950: Bir Damla Yaş (Mücteba Or)
1951: Ali Yerine Veli
5 Nisan 1953: Gömdüğüm O Cihan (Mücteba Or)
Bir Cesaret Rekoru (Baha Dürdei)
12 Mayıs 1953: Kanun Adamı (Vedat Örfi Bengü)
Ört Ölelim
Bir Damla Yaş (Mücteba Or)
Doğan Gençlik temsil kolunun sahnelediği oyunlarda oyuncu olarak şu adları görürüz.
İlhan Gençsoy
Muzaffer Yoloğlu
Ali Kılıçer
Niyazi Tarakçıoğlu
Galip Şahin
Recep Aydın
Kenan Kalkan
Muhsin Kurtaran
Rıza Osmanpaşa
Abdullah Eltan
Muhittin Kösemen
SÜRMENESPOR
Sürmene’de ilk defa bir spor kulübünün kurulması 1931 yılına rastlar. Bu tarihte Hamdi Ulumsan başkanlığında, Nazif Kulaç, Mahmut Genç, Arif Sunar ve arkadaşlarının önderliğinde Sürmene’de kurulan ilk spor kulübünün adı “Sürmene Gençlik Spor Kulübü” renkleri sarı-siyah olarak belirlenmiştir. Orta Mahalle de (Zarha) Dr. Kenan Bey’in binasının altı kulüp lokali olarak kullanılmıştır.
Sürmene Gençlik Spor Kulübü futbol, voleybol ve su sporlarında faaliyet gösterip en büyük başarıyı su sporlarında göstermiştir. Bu dalda Trabzon Birinciliği, 1941 yılında Samsun’daki Bölgelerarası Su Sporları Müsabakalarında Altı Teak Dümencisiz Mukavemet Yarışması birincisi olmuşlardır. Bunun yanında birçok defa bölge birinciliği kazanan kulüp II. Dünya Savaşı etkisiyle kapandı. Demirbaş eşyaları ise “Halk Evleri”nin bir kolu olan “Halk Evi Spor Kulübü”ne devredilmiş fakat bu kulüpte II. Dünya Savaşı nedeniyle faaliyet gösterememiştir. Bu devirde kulübün en başarılı sporcuları Bükri Mehmet ve Hasan Çakır olarak gösterilmektedir.
1949 yılında Fikret Çakır, Recep Saral, Oflu Rıza, Mehmet Çebi ve arkadaşlarının girişimleri ile kulüp tekrar kuruldu. Renkleri yine sarı-siyah olup faaliyet alanları da eskisi gibi futbol, voleybol ve su sporları idi. Birçok defalar Trabzon şampiyonluğunu kazanan kulüp çeşitli turnuva ve şampiyonalarda Trabzon’u başarıyla temsil etmiştir. Ancak kulüp yöneticilerinin çeşitli nedenlerle kulübü bırakmasıyla Sürmene yine kulüpsüz kaldı.
13.7.1967 tarihinde Sürmene Çayspor Kulübü kuruldu. Kulübün kurucuları Atilla Suiçmez, A. Kemal Bulut, Necat Suiçmez, Yılmaz Temelli, Ergin Kırali, Nihat Özdemir, Orhan Şatıroğlu, Şevket Kulaç, Enabir Torlak, Yüksek Albayrak olup ilk başkan Atilla Özdemir idi. Kulübün renkleri bu kez yeşil-beyaz olarak tescil edildi. Ancak kulüp 1969 yılında Sürmenespor Kulübü Derneği adını aldı. Bu tarihten sonra futbol ve voleybol dallarında faaliyet göstererek başarılı sonuçlar aldı. Futbolda 1977 yılında Trabzon İkinci Amatör Küme Şampiyonu olarak 1. kümeye çıktı. Burada da üç yıl başarıyla mücadele etmiştir.
1984-1985 sezonunda Sürmenespor Gençlik Futbol Takımı, Trabzon Gençler Ligi Mavi Grup birincisi olarak Trabzon’u temsilen Türkiye birinciliğine katılmıştır.
Voleybolda 1985-1986 sezonu Trabzon Birincisi olarak Tokat’ta yapılan Bölge birinciliğinde de birinci olan Sürmenespor Voleybol Takımı, daha sonra Sivas Grubu maçlarında da başarıyla mücadele etmiştir. Bu voleybol takımı daha sonraki yıllarda da Trabzon birincisi olarak Sürmene’yi voleybolda başarıyla temsil etmiştir.

HAŞİM ALBAYRAK iSTANBUL 1996